banner175
Bugünü gururla kutlayın: Bağımsızlık için yakılan ilk ateş
Her Denizlilinin mutlaka bilmesi, bilmiyorsa da öğrenmesi gereken bugünün önemi, ülkenin bağımsızlık mücadelesinde de çok önemli bir yer tutuyor. Biz de; Pamukkale Üniversitesi’nden Doç.Dr.  Tahir Kodal’ın Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi’nin 42’nci sayısında yayımlanan ‘Milli Mücadele’de Denizli ve önemi’ başlıklı yazısından bugünün önemini anlatan bir derleme yaptık.
 
Sadece Denizli’nin değil, Türkiye’nin tarihinde de çok önemli bir yere sahip olan bu olayı anlatan yazının tamamını, linki tıklayarak okuyabilirsiniz. 
 
O GÜNLERDEKİ DENİZLİ
 
Olay, Yunan askerlerinin İzmir’i işgaliyle yaşansa da, o günlerin Denizlisini biraz anlatmak gerek... Mondros mütakeresi yeni imzalandığında Denizli, Aydın vilayetine bağlı bir sancaktı. Sarayköy, Çal, Garbikaraağaç (Acıpayam), Buldan ve Tavas kazaları vardı ve nüfusu 24 bindi. Ve bu nüfusun 2 bin 500 dolayı Rum vatandaşlardan oluşuyordu.
 
DENİZLİ ZATEN HAZIRLIKLIYDI
 
17 Mart 1919’da İzmir’de kurulan Müdafaa Cemiyeti, Mondros anlaşması gereği Yunan İşgalinin başlayacağını öngörmüş ve bölge illerden temsilcilerin katılımıyla bir kongre düzenlemişti. Bu kongreye Denizli Merkez ilçeden Müftü Ahmet Hulusi Efendi, Belediye Başkanı Hacı Tevfık, Tavaslızâde Mustafa Yusuf Bey ve ilçelerden aydınlar ve fikir önderleri katıldı. Bu kongrede vatanın koşulsuz savunulması ve İstanbul Hükümeti’nin kararlarının tanınmaması kararlaştırıldı.
 
DENİZLİ BÖLGESİ HAREKETLİ

Yunan’ın İzmir’i işgal etmesiyle oluşabilecek tehlike kongrede anlatılırken, Denizli heyeti de döner dönmez hem kent merkezinde hem de ilçelerde mitinglerle tehlikeyi halka anlattı. (Resim: Gürcan Ekici)
 
İSTANBUL HAREKETLİLİKTEN RAHATSIZ
 
Bu hareketletmeden rahatsız olan İstanbul Hükümeti, II’nci Abdülhamit’in oğlu Şehzade Abdürrahim Efendi’nin başkanlığını yaptığı ve ‘Heyet-i Nasiha’ heyeti Denizli’ye de geldi. 25 Nisan 1919’da heyet üyeleri, Denizli halkını hükümet konağı önünde toplayarak, padişahça gönderilen ve Mondros Mütarekesi şartlarına uyulması gerektiğini bildiren duyuruyu halka okudu. Ancak, Denizli çoktan Milli Mücadele’ye inanmıştı ve İstanbul Hükümetinin bu girişimi, Denizli halkı üzerinde önemli bir etki yaratmadı.
 
VE İZMİR İŞGAL EDİLDİ
 
Tarihler 15 Mayıs 1919’u gösterdiğinde sabahın erken saatlerinde Yunan gemileri İzmir’e yanaştı ve işgal başladı. Zaten İzmir’le bağlantılı olan Denizli bu  haberi hemen öğrendi. Bir din adamı olan ve Milli Mücadele için başından beri canla başla çalışan Müftü Ahmet Hulusi Efendi, Belediye Tellalı Deli Bayram ve diğer tellalları kentin her yerinde dolaşarak halkı toplanmaya çağırdı.
 
KIVILCIM ÇAKTI

Halk; Çaybaşı’ndaki Türk Ocağı, Hükümet binası, Meserret Kahvehanesi ve Kayalık Camisi’nin önünde toplanarak Denizli Sancağı ile birlikte Bayramyeri’ne yürüdü. İzmir işgalinden sadece 4 saat sonra Anadolu işgale Denizli ile başkaldırdı. Bayramyeri’nde binlerce insan toplandı ve Müftü Ahmet Hulusi Efendi tarihe geçen şu konuşmayı yaparak halkı direnişe çağırdı:
 
SİLAHIMIZ OLMAYABİLİR YERDEN TAŞ ALIP DÜŞMANA ATARAK KARŞI KOYUN!

Saygıdeğer Denizlililer!
Hemşehrilerim!
Bugün sabahın erken saatlerinde İzmir Yunanlılar tarafından işgal edilmiştir. Bu saldırıya karşı kayıtsız kalmak dine ve devlete ihanettir…Cihat tam anlamıyla bir dinî görev olarak karşımızdadır. Karşımıza çıkarılan Yunan’a biz yenilmedik. Yunanlıların bir Türk ilini ellerine geçirmelerinin ne anlama geldiğini,
İzmir’de şu bir kaç saat içinde işlenen cinayetler gösteriyor. Silahımız olmayabilir,topsuz tüfeksiz, sapan taşlarıyla da düşmanın karşısına çıkacağız. Silah ve cephane azlığı veya yokluğu hiçbir zaman mücadeleye engel teşkil etmez. Fetva veriyorum, elinizde hiçbir silahınız olmasa bile yerden alacağınız taşları düşman üzerine atmak suretiyle karşı koyunuz.
Biz birçok ülkelere hükmetmiş fatihlerin torunlarıyız. (Ve orada bulunan Hıristiyanları göstererek), bunlarda bize birer vediadır, onlara dokunmayınız.”
 
İŞ SADECE MİTİNGLE BİTMEDİ
 
Kurtuluş sadece bu mitingle sağlanmadı tabii ki... Denizli Milli Mücadele’ye sahip çıkışıyla, Ege’nin direniş merkezi oldu. Aydın ve Nazilli yöresinden gelen Efeler, Denizli’den katılan erlerle birlikte oluşturulan cepheler Yunan askerini Menderes’in bu yakasına geçirmedi. 30 Ağustos’ta Afyon Kocatepe’de Mustafa Kemal Atatürk önderliğindeki Türk ordusunun büyük zaferleriyle başlayan kurtuluş mücadelesi sonrası Denizli’de düşman işgaline uğrayan Sarayköy, Buldan ve Güney ile birlikte topraklarımız Yunan askerinden 9 Eylül’de kurtuldu.
 
SADECE 10 YILDIR KUTLUYORUZ DEMİŞTİK
 
Denizli Belediye Meclisi Mayıs 2007’de 15 Mayıs’ın Denizli’de Milli Mücadele Günü olarak kutlanmasını kararlaştırdı. Kayalık Camisi’nin bulunduğu ve Milli Mücadelede önemli yeri olan Kayalık Mahallesi’nin ismi de gelecek nesillere aktarılması için 15 Mayıs Mahallesi olarak değiştirildi. Dönemin Belediye Başkanı Nihat Zeybekci ile başlayan, Osman Zolan ile devam eden kutlamalar her yıl 15 Mayıs’ta Denizli’yi bayram havasına sokuyor ve o önemli günü unutturmuyor.
 
banner209
Anahtar Kelimeler
Misafir Avatar
İsim
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Misafir Avatar
himmet Fenli 7 yıl önce

sarayköy ilçesi ,düşman( yunan) işgaline uğramadı.yanlış bilgi.( :) )

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

Büyükşehir damızlık koç ve teke dağıtımı...
Denizli Büyükşehir Belediyesinin küçükbaş hayvancılık yapan üreticilerin sürülerinde kalite ve verimin...

Haberi Oku